Z tym trzeba walczyć! Porady na “bullying

Wysyłanie dziecka do szkoły to jak puszczanie balonika z helem w niebo - piękne i bolesne zarazem… Z jednej strony radość z rozwoju twojej pociechy, z drugiej - ten niepokój, czający się gdzieś z tyłu głowy: „A co jeśli ktoś je dręczy?”.

Dla rodzin z Europy Wschodniej w Wielkiej Brytanii, temat prześladowania może być jeszcze bardziej stresujący - nowy język, nowe zasady i poczucie, że jest się trochę „innym”. Ale nie jesteśmy w tym sami. I nie jesteśmy bezsilni.

Te dane mogą niepokoić

Zacznijmy od konkretów. Prześladowanie w brytyjskich szkołach jest powszechne:

• 40% młodych ludzi w UK zgłaszało doświadczenie prześladowania w ciągu ostatniego roku (Anti-Bullying Alliance)

• Uczniowie z mniejszości etnicznych, w tym z Europy Wschodniej, są statystycznie bardziej narażeni (Education Policy Institute)

• Badanie University of Strathclyde (2019) pokazało, że 77% polskich, litewskich i rumuńskich nastolatków doświadczyło rasizmu lub prześladowania, a prawie połowa zauważyła jego wzrost po Brexicie

To nie tylko słowa. To docinki, izolacja, a czasem nawet przemoc fizyczna. Co gorsza, niektóre dzieci skarżyły się, że nauczyciele przymykają na to oko - albo, o zgrozo, sami się dołączają…

Dlaczego nasze dzieci są bardziej narażone?

Dzieci migrantów często mierzą się z unikalną mieszanką problemów:

• Akcent i język jako pretekst ataków

• Stereotypy ekonomiczne („pochodzi z rodziny tych, co zabierają pracę”)

• Odmienna kultura i religia powodem wyśmiewania

• Uproszczenia narodowościowe - traktowanie wszystkich „ze Wschodu” jak jedną grupę

I to nie są tylko „głupie żarty”. Takie doświadczenia uderzają w samo sedno dziecięcej, dopiero kształtującej się tożsamości. Budzą wstyd, powodują alienację i chęć ukrywania własnego pochodzenia. Najczęstsze skutki? Chroniczny stres, problemy z nauką, apatia, a nawet lęki czy depresja.

Dzisiaj dręczenie nie kończy się wraz z ostatnim dzwonkiem. Memy, wyśmiewanie na czacie, obraźliwe komentarze - to wszystko przenosi się do świata online, zostawiając dzieci bez bezpiecznej przystani, którą powinien być dom.

Jak rozpoznać, że coś jest nie tak?

Dzieci nie zawsze mówią wprost, targane strachem czy wstydem. Ale często sygnalizują to „między wierszami”:

• Nagle nie chcą chodzić do szkoły

• Narzekają na bóle głowy, brzucha

• Czują się „inne”, mówią, że nikt ich nie lubi

• Silnie reagują na żarty o pochodzeniu

• Stają się wycofane, ciche, drażliwe, mają problemy ze snem czy apetytem

• Z mieszkania czasem znikają rzeczy lub nawet pieniądze

To właśnie te drobne sygnały, zebrane razem, są jak lampka ostrzegawcza.

Co robić? Krok po kroku:

1. Zaufaj dziecku - wysłuchaj je spokojnie i z empatią, uwierz mu

2. Zbieraj fakty - spokojnie i bez nadmiernego przesłuchiwania

3. Dokumentuj wszystko - daty, miejsca, kto co powiedział lub zrobił

4. Zgłoś sprawę w szkole - najpierw do nauczyciela, potem wyżej. Zawsze podsumowuj rozmowy na żywo e-mailem

5. Poznaj swoje prawa - szkoły mają obowiązek zapobiegać prześladowaniu (ustawy z 2006 i 2010 roku)

6. Szukaj wsparcia - są organizacje, które pomogą

A jeśli szkoła milczy?

Czasem trzeba iść z tym dalej:

• Formalna skarga według procedur szkoły

• Zarząd szkoły ma wpływ na działania placówki

• Władze lokalne mogą interweniować

• Organizacje pomocowe, np. Anti-Bullying Alliance or locally, R.U.D.A or European's Welfare Association poradzą co zrobić

Gdzie jeszcze szukać pomocy?

W Sandwell prześladowanie traktowane jest jako poważny problem wpływający na zdrowie psychiczne młodych ludzi. Gmina organizuje m.in. coroczne Roadshow Antyprzemocowe, działania w szkołach i zajęcia klasowe wzmacniające odporność emocjonalną dzieci i młodzieży.

The Children’s Safeguarding Partnership raportuje, że wyzwania takie jak presja rówieśnicza, przemoc i wykorzystywanie są rozwiązywane poprzez edukację, mentoring i wsparcie w szkołach, szpitalach oraz placówkach społecznych. Ponad 5000 dzieci wzięło udział w warsztatach dotyczących prześladowania i bezpiecznego korzystania z mediów społecznościowych.

W odpowiedzi na rosnącą liczbę zgłoszeń związanych z lękiem i samookaleczeniami, lokalne strategie kładą nacisk na wczesną interwencję i łatwy dostęp do wsparcia psychicznego.

Warto skorzystać:

• Zasoby szkolne - doradcy i personel pomocniczy

• Childline (0800 1111) - bezpłatne i poufne wsparcie dla młodzieży

• CAMHS - przez skierowanie od lekarza rodzinnego

• Anti-Bullying Alliance - materiały dla rodziców i szkół

• The Migration Observatory - badania o doświadczeniach migracyjnych w UK

• Lokalne grupy społeczne - wsparcie i porady od osób z podobnym doświadczeniem

Organizacje w Sandwell:

• European's Welfare Association CIC (EWA CIC) - pomoc migrantom w West Bromwich: edukacja, opieka społeczna, tłumaczenia, doradztwo oraz nauczanie języka polskiego w ramach Polskiej Szkoły w Langley Primary School w Oldbury

• Românii Uniți din Anglia (R.U.D.A.) - wsparcie dla społeczności rumuńsko języcznej w West Midlands: doradztwo w zakresie zdrowia, edukacji, zatrudnienia i imigracji, usługi tłumaczeniowe, zgłaszanie przypadków współczesnego niewolnictwa i przestępstw z nienawiści, wsparcie w sytuacjach kryzysowych oraz edukacja kulturalna w ramach Rumuńskiej Szkoły Nicolae Iorga (07919276903)

• Brushstrokes - wsparcie dla nowo przybyłych rodzin, w tym obywateli UE, w Sandwell i West Birmingham

• Sandwell Children's Safeguarding Partnership (SCSP) - zasoby nt. prześladowania, współpraca z Kidscape i Bullying UK, program MVP

• Sandwell Children’s Trust - zgłaszanie poważnych przypadków prześladowania (tel. 0121 569 3100)

Pamiętaj jednak, że pierwszym kontaktem w sprawie prześladowania powinna być szkoła - koniecznie skorzystaj z zespołu wsparcia i polityki antymobbingowej placówki.

Niekoniecznie chodzi o „bycie twardym”

W świecie, w którym prześladowanie w szkołach niestety nadal istnieje, nasze dzieci potrzebują czegoś więcej niż tylko rady „nie dawaj się!”. Chodzi o prawdziwe narzędzia - emocjonalne, kulturowe i społeczne - które pomogą im nie tylko przetrwać, ale i wzmocnić się, by następnie rozkwitnąć.

Tożsamość to siła - Świętujcie w domu swoją kulturę z dumą, poprzez tradycyjne jedzenie, język, zwyczaje. Dla dziecka to nie tylko przywiązanie do korzeni, ale także budowanie poczucia własnej wartości.

Dwujęzyczność to supermoc - Uświadamiaj dziecko, że znajomość dwóch języków i kultur to przewaga, nie przeszkoda. To szeroka perspektywa, większa elastyczność i zdolność łączenia światów.

Rozmawiajcie szczerze - Zadbaj o otwartą komunikację - bez oceniania, bez pośpiechu. Twoje dziecko musi wiedzieć, że zawsze może do ciebie przyjść - z każdym problemem.

Daj im narzędzia - Naucz dziecko radzenia sobie ze stresem: głębokie oddechy, rysowanie, sport czy po prostu czułość i rozmowa mogą zdziałać cuda.

Wspierające relacje mają moc - Pomóż dziecku budować pozytywne przyjaźnie. Życzliwi rówieśnicy to często najlepsza ochrona przed prześladowcami.

Prześladowanie to nie jest „naturalna część dzieciństwa”. To problem, z którym nasze dzieci nie powinny zostawać same. I dobra wiadomość jest taka, że naprawdę dużo od nas zależy! Jeśli działamy razem - świadomie i z wytrwałością, a przy tym kreatywnie - możemy przetransformować szkoły w środowiska, w których każde dziecko, niezależnie od pochodzenia, czuje się bezpieczne i akceptowane.

Źródła:

• Anti-Bullying Alliance. (b.d.). Statystyki dotyczące prześladowania. Pobrano z https://anti-bullyingalliance.org.uk/

• Education Policy Institute. (2020). Uczniowie z mniejszości etnicznych i prześladowanie w Anglii: przegląd dowodów. Londyn: Education Policy Institute. Pobrano z https://epi.org.uk/publications-and-research/ethnic-minority-pupils-bullying/

• Moskal, M., & Sime, D. (2016). Doświadczenia dzieci polskich migrantów w szkockich szkołach oraz relacje dom-szkoła. Central and Eastern European Migration Review, 5(1), 35–48. https://doi.org/10.17467/ceemr.2016.10

• Rzepnikowska, A. (2019). Rasizm i ksenofobia wobec polskich migrantów w Wielkiej Brytanii przed i po referendum w sprawie Brexitu. Journal of Ethnic and Migration Studies, 45(1), 61–77. https://doi.org/10.1080/1369183X.2018.1451308

• University of Strathclyde. (2019). Doświadczenia rasizmu, ksenofobii i prześladowania wśród młodych ludzi z Polski, Litwy i Rumunii mieszkających w Wielkiej Brytanii. Glasgow: University of Strathclyde.

• Migration Observatory. (2021). Doświadczenia migrantów z dyskryminacją w Wielkiej Brytanii. University of Oxford. Pobrano z https://migrationobservatory.ox.ac.uk/resources/reports/migrants-experiences-of-discrimination-in-the-uk/

• Sandwell Children’s Safeguarding Partnership. (2023). Raport roczny 2022–2023. Sandwell Metropolitan Borough Council. Pobrano z https://www.sandwellcsp.org.uk/

• Sandwell Better Mental Health Strategy. (2022). Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży w Sandwell: analiza potrzeb i strategia. Sandwell Metropolitan Borough Council.

• Children’s Safeguarding Partnership (Sandwell). (2023). Program Mentors in Violence Prevention (MVP). Pobrano z https://www.sandwellcsp.org.uk/

• Equality Act 2010, c. 15. (UK).

• Education and Inspections Act 2006, c. 40. (UK).

• Childline. Porady dotyczące prześladowania. Pobrano z https://www.childline.org.uk/

• Kidscape. Porady dotyczące prześladowania. Pobrano z https://www.kidscape.org.uk/